Αρκετές απορίες έχουν διατυπωθεί σχετικά με τις μικροαποτιτανώσεις που εντοπίζονται στον μαστό και το ρόλο που διαδραματίζουν στη διάγνωση του καρκίνου.

Τι είναι οι μικροαποτιτανώσεις και γιατί εμφανίζονται;

Οι μικροαποτιτανώσεις αποτελούνται από διάφορα είδη αλάτων ασβεστίου που εναποτίθενται στους πόρους του μαζικού αδένα ή στο συνδετικό ιστό γύρω από αυτούς. Πιο συχνά αυτό συμβαίνει στο πλαίσιο κάποιας καλοήθους διαταραχής στη λειτουργία του μαστού, όπως είναι οι ινοκυστικές αλλαγές και η σκληρυντική αδένωση. Συμβαίνει όμως και σε περιπτώσεις που μια κακοήθεια αναπτύσσεται στο εσωτερικό των πόρων προκαλώντας απόφραξη αυτών και καθίζηση αλάτων, με αποτέλεσμα τη μαστογραφική εικόνα των συσσωρευμένων μικροαποτιτανώσεων. Ακριβώς επειδή τα περισσότερα καρκινώματα του μαστού ξεκινούν με αυτό τον τρόπο και επεκτείνoνται μέσα στους πόρους, ονομάζονται ενδοπορικά ή εν τω γεννάσθαι - In Situ, αποτελούν δε την πιο πρώιμη μορφή κακοήθειας και η πρόγνωσή τους είναι πολύ καλή.

Έχουν όλες οι μικροαποτιτανώσεις την ίδια σημασία;

Οι αποτιτανώσεις σχετίζονται με πληθώρα καλόηθων καταστάσεων στο μαστό αλλά και την πρώιμη κακοήθεια. Για να υπάρξει διάκριση ως προς την πιθανή αιτιολογία τους και άρα τη διαχείρισή τους, αυτές κατηγοριοποιούνται κυρίως με βάση τα μορφολογικά χαρακτηριστικά τους αλλά και την κατανομή τους, σε:

  • Μακροαποτιτανώσεις: μεγαλύτερες, σαφούς σχήματος και μεγάλης σκιερότητας αποτιτανώσεις – θεωρούνται καλοήθεις με σπάνιες εξαιρέσεις
  • Μικροαποτιτανώσεις: άμορφες, πολύ λεπτές, με διαφορετικό σχήμα, συγκεντρωμένες σε μια περιοχή – θεωρούνται ύποπτες κακοήθειας και χρήζουν περεταίρω διαχείρισης

Πώς γίνονται αντιληπτές;

Οι μικροαποτιτανώσεις αποτελούν μαστογραφικό εύρημα. Δεν είναι ψηλαφητές και δεν διακρίνονται με βεβαιότητα στον υπέρηχο. Ακριβώς αυτός είναι και ο λόγος που η βασική προληπτική εξέταση για να διαγνωστεί ο καρκίνος του μαστού είναι η μαστογραφία, καθώς ανιχνεύει με αυτό τον απλό τρόπο, ένα σημαντικό ποσοστό πρώιμων καρκίνων, μειώνοντας σημαντικά τα ποσοστά θνησιμότητας αλλά και τη βαρύτητα των θεραπευτικών παρεμβάσεων.

Ποια είναι η ενδεδειγμένη διαχείριση των ύποπτων μικροαποτιτανώσεων;

Όταν στη μαστογραφία παρατηρηθούν ύποπτες μικροαποτιτανώσεις, τότε πραγματοποιείται βιοψία. Η βιοψία τους μπορεί να γίνει διαδερμικά ή χειρουργικά.

Διαδερμική βιοψία: Πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία, υπό μαστογραφική καθοδήγηση στο χώρο του μαστογράφου, όπου με τη βοήθεια ειδικών βελόνων κενού λαμβάνονται αντιπροσωπευτικά τμήματα της αλλοίωσης. Το τραύμα που προκύπτει στο μαστό είναι πολύ μικρό και δεν απαιτείται νοσηλεία.

Χειρουργική βιοψία: Αρχικά πραγματοποιείται μαστογραφία για τον εντοπισμό της βλάβης και υπό τοπική αναισθησία τοποθετείται ειδικό σύρμα στην περιοχή των μικροαποτιτανώσεων, που αγκιστρώνεται στο συγκεκριμένο σημείο και λειτουργεί ως οδηγός για το χειρουργό. Ακολουθεί χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία, κατά την οποία αφαιρείται το τμήμα του μαζικού αδένα γύρω από το σύρμα, που βρίσκεται στις μικροαποτιτανώσεις και αποστέλλεται για παθολογοανατομική εξέταση. Συνήθως είναι επαρκής η μονοήμερη νοσηλεία.

Ποιο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μιας βιοψίας;

Οι βασικές διαγνώσεις είναι:

Καλοήθης αλλοίωση: ινοκυστικές αλλαγές, σκληρυντική αδένωση, θήλωμα, ινοαδένωμα, περιπορική φλεγμονή κ.α Στην περίπτωση αυτή ακολουθεί παρακολούθηση της γυναίκας στο πλαίσιο του προληπτικού της ελέγχου.

Κακοήθεια: ενδοπορικό καρκίνωμα με ή χωρίς μικροδιήθηση, οπότε σχεδιάζεται η ενδεδειγμένη θεραπεία.

Σε κάθε εκδοχή, η γυναίκα που ακολουθεί τον εξατομικευμένο προληπτικό της έλεγχο και υποβάλλεται σε μια βιοψία, βγαίνει κερδισμένη. Σε περίπτωση μιας καλοήθους διάγνωσης εξασφαλίζει ότι μια παθολογική απεικόνιση των μαστών της δεν υποκρύπτει κακοήθεια. Στην ατυχή συνθήκη που διαγνώστηκε μια πρώιμη κακοήθεια, πρόλαβε τη νόσο σε στάδιο που δεν πρόκειται να επηρεάσει τη ζωή της!

Παρασκευή Λιάκου M.D, PhD, FEBS
Χειρουργός Μαστού

Για περισσότερες πληροφορίες: www.liakouparaskevi.gr